یکی از کسانی که نقش بسیار پررنگی در ساخت و پرداخت "نظام ولایت فقیه" داشت، سید حسن آیت بود. او شاگرد و مرید مظفر بقایی، زاده سوم تیرماه ۱۳۱۷ در نجفآباد اصفهان بود. روش و منش حسن آیت (مظفر بقایی) به گونه ای بود که اکنون " انجمن حجتیه" دنباله رو و وامدار آن است. روشی که نفوذ افراد وابسته درکانون قدرت و جاه طلبی ماکیاولیستی از ارکان آن می باشد. سید حسن آیت تلاش کرد که در مجلس خبرگان قانون اساسی پیشنویس دولت موقت که در آن از ولایت فقیه خبری نبود کنار گذارده شود و مجلسی که نام اصلیاش«مجلس بررسی نهایی قانون اساسی» بود خود قانون اساسی تازهای را تدوین کند.(1) از همین رو دوستان آیت او را پایهگذار اصل ولایت فقیه در قانون اساسی میدانند. منوچهر محمدی عضو سابق حزب زحمکشان (از نزدیکان آیت و مدیر وزارت خارجه در دوره محمود احمدینژاد) میگوید: «آیت اصل ولایت فقیه را جا انداخت، این نظری است که مخالفان آیت مانند مهندس عزتالله سحابی هم به آن معتقدند و حتی باور دارند که باتوجه به مناسبات سید حسن آیت با آیتالله منتظری، طرح مسألهی ولایت فقیه از جانب آیتالله منتظری تحت تأثیر آیت بوده است چراکه حتماً آیت میدانسته که حرفهای او از طریق مرجعی مبارز مانند آیتالله منتظری اثر بیشتری خواهد داشت. مذاکرات مجلس خبرگان نشانگر نقش برجسته سید حسن آیت در دفاع از اصل ولایت فقیه در قانون اساسی است. (2) به گونهای که بهشتی هم میگوید: «پیشنهاددهنده (اصل ۱۱۰ درباره ولایت فقیه) همین آقای آیت و این دوستان پیشنهادکننده بودند خود آقای منتظری و … اینها پیشنهادکننده بودند.(3)حسن آیت درنوارمعروف خود (کاستی که دربرگیرنده برنامههای آیت برای عزل بنیصدر بود)می گوید" اگر آن پیشنویس را که آنها (سحابی و …) درست کرده بود اگر آن تصویب شده بود اصلاً انقلاب از بین رفته بود."
سید محمد خامنهای (برادر سید علی خامنه ای)پس از مجلس دوم دیگر نماینده مجلس نشد، بیان می کند: "مرحوم آیت بسیار آدم هوشیاری بود اصل ولایت فقیه را ایشان باعث شد. درباره اصل ولایت فقیه مرحوم طالقانی موافق بود اما به شدت ملایم هم بود! موضع مرحوم بهشتی تقریباً هم معلوم بود و هم نبود و در کل (برای ولایت فقیه) سینه چاک نمیکرد. مرحوم آیت ریشش را اما برای این مسأله میتراشید. مرحوم آیتالله منتظری هر چند کارهای اخیرش را قبول ندارم اما به صراحت دفاع کرد ولی مرحوم بهشتی هیچ وقت به صراحت (نظرش درباره ولایت فقیه را) نگفت"(4)
سید محمد خامنهای (برادر سید علی خامنه ای)پس از مجلس دوم دیگر نماینده مجلس نشد، بیان می کند: "مرحوم آیت بسیار آدم هوشیاری بود اصل ولایت فقیه را ایشان باعث شد. درباره اصل ولایت فقیه مرحوم طالقانی موافق بود اما به شدت ملایم هم بود! موضع مرحوم بهشتی تقریباً هم معلوم بود و هم نبود و در کل (برای ولایت فقیه) سینه چاک نمیکرد. مرحوم آیت ریشش را اما برای این مسأله میتراشید. مرحوم آیتالله منتظری هر چند کارهای اخیرش را قبول ندارم اما به صراحت دفاع کرد ولی مرحوم بهشتی هیچ وقت به صراحت (نظرش درباره ولایت فقیه را) نگفت"(4)
۱)-item/archive/2012/september/ 30/article/-a3241d5af0.html
http://www.roozonline.com/ persian/mihman/mihman
http://www.roozonline.com/
2-ویژهنامه ایران، خرداد ۸۹
3- محمدجواد مظفر، اولین رئیسجمهور
4- مجله همشهری ماه- اردیبهشت ماه ۱۳۹۰